De zeepfabriek van Ormos

Olijfbomen staan overal in Griekenland. Niet geheel onlogisch dat hier allerlei producten van geproduceerd worden. Olijfolie, huidverzorgingsmiddelen, de olijven zelf natuurlijk, het hout voor in de haard en de zeep.

Een van de fabrieken staat aan het einde van het dorp Ormos in het zuiden van Samos. Deze produceert grotendeels tijdens de wintermaanden. Kostas liet ons kennismaken met het productieproces en we hadden het geluk er net te zijn toen hij een speciale zeep ging produceren.

Geschiedenis van de Ormos zeepfabriek op Samos

In 1926 opende de fabriek zijn deuren. Tegenwoordig wordt er circa 80.000 kilo olijfoliezeep per jaar gemaakt. Ooit was dit veel meer maar omdat men nog met originele machines van toen gewerkt wordt, is de productie teruggelopen. Maar hoe wordt dit unieke product nu precies gemaakt?

Het maken van zeep

Bij het maken van olijfolie wordt enkel het vruchtvlees van de olijf gebruikt; de pit en schil blijven over. Met dit mengsel, in het Grieks pirinas genoemd, start de productie van de zeep. Het wordt gekookt waardoor de laatste druppels olie uit de pirínas wordt onttrokken. De groene vloeistof die overblijft heeft een hogere zuurgraad dan ‘normale’ olijfolie. Gangbare olijfolie voor in de keuken heeft een zuurgraad van maximaal twee. Na het koken heeft de pirinas een zuurgraad van vijf tot zes. Dit wordt pirineleo genoemd. De olie wordt gedestilleerd en het droge residu wordt gebruikt als brandstof voor de ketels, waardoor er geen petroleum of andere grondstof aan te pas komt. Goedkoop en milieuvriendelijk.

Hierna wordt de olijfolie op basis van kwaliteit gesplitst. Het eerste deel wordt alsnog als olijfolie voor in de keuken verkocht. Een ander deel wordt als brandstof verkocht, terwijl het laatste deel wordt gebruikt voor de zeep. “Omdat men steeds milieubewuster wordt en hierdoor steeds meer van natuurlijke producten gebruik wordt gemaakt, wordt onze zeep steeds geliefder” vertelt Kostas. “Het eindproduct kan voor diverse doeleinden gebruikt worden, van allesreiniger en afwasmiddel tot shampoo en douchegel.”

De een-na-laatste fase van de productie is aangebroken. Het is tijd om de geheime ingrediënten toe te voegen en het geheel voor een laatste keer te verhitten. “Door het mengsel voor een laatste keer te verhitten worden alle goede elementen van de olie benadrukt. Hierdoor is onze olijfoliezeep perfect voor iedere huid.” Om af te koelen en in te drogen wordt het geheel op de grond gegoten. In de winter droogt het mengsel in circa twee tot drie dagen, in de zomer kan dit wel tot een week duren. Hierna is de zeep klaar om op maat gesneden en verpakt te worden.

Het verpakken van zeep

Kostas hecht veel waarde aan het verpakken volgens de Europese norm. En dat is niet zonder reden. “Onze zeep wordt namelijk verkocht in Zweden”, vertelt hij trots. “Enkele jaren geleden werd de fabriek bezocht door een Zweedse inkoper die op Samos zijn vakantie vierde. Hij was erg enthousiast over het product en de manier waarop het gemaakt wordt.

Kostas werkt met een schat aan authentieke werktuigen en de fabriek is als het ware een museum. Alle originele elementen uit 1926 zijn nog aanwezig en iedereen zou ze moeten zien. We vragen hem of hij deze mening deelt. “Daar heb ik helaas geen tijd voor. Er werken hier slechts vijf mensen. Op het moment dat de fabriek niet meer functioneert als zeepmakerij, mag het met alle liefde dienst doen als museum.” Dus helaas is een bezoek aan de fabriek momenteel niet mogelijk.