Laten we dansen

Dans heeft in Griekenland altijd een belangrijk onderdeel van de samenleving gevormd. Al in de Griekse mythologie lezen we over Terpsichore, de muze van de dans en op oude Griekse vazen en fresco’s zien we regelmatig afbeeldingen van dansers. Tot op de dag van vandaag wordt deze traditie in ere gehouden en wordt er bij de eerste de beste gelegenheid volop gedanst.

In het oude Griekenland werd dans gezien als een teken van educatie en beschaving en maakte daarom deel uit van de opvoeding. In Sparta bijvoorbeeld, was dans een belangrijk onderdeel van de strenge opleiding tot soldaat. Dans speelde in het oude Griekenland eveneens een belangrijke rol tijdens religieuze ceremonies en theateropvoeringen van zowel tragedies als komedies.

Maar niet alleen in het openbare leven van de oude Grieken speelde dans een rol, ook in het privéleven werd er gedanst; van dansen op vrolijke gelegenheden zoals bruiloften tot dansen bij het rouwen om een overleden dierbare. 

Deze eeuwenoude danstraditie heeft zich door de jaren heen goed staande weten te houden en tot op de dag van vandaag vormen traditionele dansen nog steeds een belangrijk aspect van de Griekse cultuur. Kinderen leren de passen van een aantal dansen al vanaf de basisschool en tijdens feestelijke aangelegenheden zoals bruiloften, doopfeesten en de jaarlijkse panigiria (dorpsfeesten) wordt er vrolijk met elkaar gedanst. Ook moet u er niet vreemd van opkijken als iemand in een taverne spontaan begint te dansen.

Bijna iedere streek kent zijn eigen dansen en daardoor bestaan in Griekenland veel verschillende soorten dansen. Veel dorpen hebben een eigen dansvereniging die vaak in traditionele kledij optreedt. Men beweert wel eens dat de manier van leven en het landschap een belangrijke rol spelen in de manier waarop er in een bepaalde streek gedanst wordt. Zo hebben veel dansen op de eilanden een vrolijk ritme met springerige danspassen; bewegingen die met een beetje fantasie aan het golvende water van de Griekse zee doen denken. In de bergen daarentegen, zijn de danspassen vaak langzaam en ademen een zekere melancholie uit, net als het onherbergzame landschap en de zware omstandigheden waaronder de bergbewoners vroeger leefden.

Het is onmogelijk om alle dansen hier te noemen, maar een aantal van de bekendste willen we u niet onthouden. Sommige genieten zelfs internationale bekendheid.

De Sirtaki (Συρτάκι)

Herkent u die typische Griekse melodie, waarvan het ritme alsmaar sneller gaat? Dat is de muziek die bij de Sirtaki hoort. Deze melodie wordt veelal voor films gebruikt die iets met Griekenland te maken hebben. Ook al is deze dans erg populair, het is van oudsher geen authentieke Griekse dans. De Sirtaki is in 1964 bedacht voor de film Zorba de Griek die in 1964 op Kreta werd opgenomen. Deze dans is een combinatie tussen de twee soorten Griekse dansen; de Syrto, waarbij men langzaam zijn benen omhoog zwaait en de Pidikto, waarbij men snelle, kleine sprongetjes maakt.

Zeimbekiko (Ζεϊμπέκικο)

De Zeimbekiko is een oude Griekse dans die oorspronkelijk waarschijnlijk uit Klein-Azië afkomstig is en alleen door mannen werd gedanst, soms met een mes in de hand of tussen hun tanden geklemd. Deze dans wordt meestal door één persoon uitgevoerd. De toeschouwers zitten op hun hurken om de danser heen en klappen mee op het ritme van de muziek om zo de danser aan te moedigen. Op een willekeurig moment kan het zijn dat de danser iemand anders overeind trekt om de dans over te nemen. Vervolgens neemt hij zelf de vrijgekomen plaats in de cirkel in. Als men aan een Griek vraagt wat de passen van deze dans zijn, dan zal hij zeggen dat die er niet zijn. Uiteraard zijn er wel een aantal basispassen, maar de danser laat zich verder leiden door zijn gevoel. Hierdoor wordt deze dans door iedereen op een andere manier uitgevoerd.

Bekijk hier de Zeimbkiko

Een interessant feitje: Tijdens deze dans worden soms bloemen naar de danser gegooid om hem te bedanken voor de dans.

Kalamatianos

Deze dans is afkomstig uit de Peloponnesos en is vanwege het aangename ritme en de simpele passen in heel Griekenland een geliefde dans. De dans heeft zijn wortels in het oude Griekenland en bestaat uit 12 passen waarbij men in een cirkel danst, terwijl men elkaar licht bij de hand houdt. De voorste danser leidt de dans en maakt vaak afwijkende passen die hij of zij ter plaatse improviseert.

Pentozali

Een voorbeeld van een typisch Kretenzische dans is de Pentozali; de dans met de vijf passen. Deze is ontstaan tijdens de oorlog tussen de Grieken en de Ottomanen en werd volgens de overleveringen voor het eerst uitgevoerd door 12 soldaten, net voordat zij het strijdveld opgingen. Tegenwoordig wordt op elk Kretenzisch ‘glenti’ (feest) de Pentozali gedanst.

Bekijk hieronder de Pentozali.